Sekitar
200 toun jok uaih bolum kepala adat ngaraiah Tomakung Hebiling. Tomakung
Hebiling berasal tahkan sungoi Melawi, iyok buhow tahkan lubang sungoi Melawi
karena zaman holuk arok sekelompok kolunon jok ngurah kuhung kolunon. Beteng
erih tomakung Hebiling buhow noku lubang sungoi Mentomoi, Iyok nguan
perkampungan koik unuk muara sungoi Pohtung.
Botoun-toun
kotahiwah Tomakung Hebiling mocon nuk kapung muara sungoi Pohtung. Mahtan
pencaharian idok hondow-hondow ngumok hatun-hatun. Haboi umak kapung-kapung
bohkon ngindoi ngohtom tiba, ulun kapung handop koreja ahkan panen pohoh umbot.
Tiap hondow idok maat arok nuk kapung, malahan arok jok ngopilik tiruh nuk
umok.
Hondow
erih Mahe eyam tulak nokuh umok karena oruhah punai umbot nganak. Unuk ngindow
waktu Mahe jolik nguan losung nuk mucak paroi. Mahe turuih ngonin alat-alat
pokahkaih, umbot erih Mahe turuih tulak nokuh unuk nguan losung. Dahpot unuk
anai, Mahe turuih moluak pokahkaih jok oniu. Tahpi Mahe tolingau ngonin pohorak
otak. Mahe naah oruhah Tirai ngitot pohorak noku unuk Mahe nguan losung karena
Tirai punai hulik nganak jadi iyok eyam taai ngitot pohorak ahkan Mahe. Ngonih
erih, Mahe nyuhuk oruhah Tirai ngahut pohorak unuk isung lihkut asuk. Oruhah
pun turuih ngahut pohorak unuk lihkut asuk. Umbot asuk dahpot Mahe turuih
ngonin pohorak tahkan lihkut asuk. Eyam tahik ondow turuih pindong kolabun
bahiu, eyam tahik turuih ondow ucan. Erih akibat perbuatan Mahe jok uwaih
ngahut pohorak nuk lihkut asuk kolabun asuk kolow kolunon. Menurut kepercayaan
adat suku Uud Danum eyam taai nguan binahtang kolow kolunon.
Beteng
kejadian bosaluh bahtuk ulun kapung arok jok botahan nuk lohpow, arok jok
buhow. Jok buhow nohuih sungoi Motomoi, arok jok buhow nokuh puruk. Idok jok
nohuih sungoi Motomoi Reai, Burung mak Bulo. Unuk Reai mahtoi pemarak Kiham
Reai. Sedangkan unuk Bulo paluih unuk pemarak Bulo Paluih. Unuk Burung Paluih
konohabot Linang Burung. Eyam mahcuk tahkan Linang Burung, Lendan pun paluih.
Ngaraiah Korong Bokuk.
Nyiring
hontuh lujak jok bobahtuk kolabun danumah daraih honong arok terbukti kesahah.
Sebagian ulun kapung jok honong bolum, idok nguan kapung koik nuk juoi sungoi
Belatik anak sungoi Motomoi jok wyam macuk tahkan sungoi Malu. Makuk Asan
kolaban pelang koturunan tomakung Hebiling.
Kapung
pelang mak Nyai Kehunoi eyam macuk, Pelang jatuh cinta umbak Nyai Kehunoi.
Pelang turuih nyakai, iyok jolik nohtok Nyai Kehunoi. Tahpi solama iyok bagawik
Nyai Kehunoi eyam puji lombut. Pelang kecewak, iyok langsung nuhtup acara umbak
acara lehkah. Ngonih kabar Pelang bogawik Nyai kehunoi pun langsung nyuhuk
okakah nguan Dalok. Nyai Kehunoi jolik kak nohtok tapak Pelang jok kabarah
bokenak. Iyok jolik membuktikan kesah ulun arok. Namun ketahin gawik dih Pelang
eyam pujik lombut nokuh gawik Nyai Kehunoi. Nyai Kehunoi nuhtup gawik dih
turuih lehkah.
Nyiring
nuk ohtoi kesah “Asal Usul Meruan Asuk” bukti nyata tahkan kejadian “Besaluh
Batu”. Kesah ihtuh merupakan kesah nyata jok pujik terjadi unuk dusun Buntut
Purun, Desa Buntut Sabon, Kecamatan Ambalau, Kabupaten Sintang. Bahkan nyiring
huntuh menurut kesah sesepuh adat, koturunan tomakung Hebiling honong arok nuk
Dusun Buntut Purun.
(cerita ini di ambil dari skripsi mahasiswa Universitas Tanjungpura)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar